Hepimiz bir aile üyesine mensubuz toplumda. Kimimiz hala anne babası ile yaşamakta kimimiz ise evlenip kendi yuvasını kurmuş bile. Aile içindeki iletişimi sağlayınca geliyor aslında mutluluk ve huzur. Biz psikolojik danışmanlar okullarda öğrenciler ile çalışırken bile aileye ihtiyaç duyduğumuz bu konu da ailenin desteğini almam gerekiyor dediğimiz o kadar çok nokta oluyor ki..Eminim hepiniz en az bir kere bu durumla karşılaşmışsınızdır. Peki bu etkili iletişimi nasıl sağlayabiliriz?

Dr. Paul Tournier diyor ki ' İnsanların, gerçek anlamıyla dinlenmeye, ciddiye alınmaya, anlaşılmaya karşı duydukları muazzam ihtiyacı vurgularken aşırıya kaçmak mümkün değildir.'

Ailenin en küçük üyesi olan çocukların en temel ihtiyaçları öncelikle yeteneklerinin kabulü ve ikinci olarak da sosyal, duygusal ve zihinsel ihtiyaçlarının etkili bir şekilde karşılanması ve anlaşılmalarıdır.  Ailede anne babalar, davranışları ile örnek olarak çocuklarını eğitir, yetiştirir. Anne ve babanın birbiri ile iletişimi, ahlaki değerlere verdiği önem ve hayata bakış açısı çocuğun dünyasını büyük ölçüde etkiler (Çalışkan, 2014). Çocuklarda akranlarıyla iletişimde olmak, ihtiyaçlarını karşılamak üzere diğerleri tarafından anlaşılmak ihtiyacı içindedirler. (Ergin, 2011). Yalnız ve sosyalleşmemiş bir birey sadece hayal kırıklığı, huzursuzluk ve mutsuzluk yaşamayacaktır, aynı zamanda toplumu değersiz görecek, düşüncelerini, duygularını toplum ile paylaşmayacaktır (J.Stopper, 2000).  

Yaşamda en fazla değer verdiğimiz ve en çok zamanımızı geçirdiğimiz yer olan aile de yaşanan problemler günlük hayatımızı etkilemektedir. Aile içinde önemli olan yaşanan tatsızlıklara ve kırgınlıklara karşı verilen mücadelemizdir. Aile içindeki iletişim bu noktada devreye girmektedir. Aile bireylerinin tümünün birbirleriyle kurduğu açık ve dürüst bir iletişim son derece değerlidir. Çünkü birbirleriyle etkili ve sağlıklı bir iletişim kurabilmiş bireyler hayattan daha fazla zevk almakta ve kendilerini daha mutlu hissetmektedirler (Çalışkan, 2014).Yaşamdaki mutsuzluk ifadelerinin ortadan kaldırılması için aile ve çocukla işbirliğinin yanı sıra aile içi iletişimin düzenlenmensin çocuğun hayatına olumlu şekilde katkı sağlayacağı vurgulamaktadırlar (Özyürek, 2015).

Mutlu Ailelerdeki İletişim Kalıpları

Aile içinde kullanılan iletişim kalıpları aile bireylerinin özgüvenini ve aralarındaki ilişkinin aha sağlam zeminlere oturmasına yardımcı olur. Anne ve babalar kendi ailelerindeki özgüven eksikliğini ve çözülmemiş sorunlarını yeni kurulan aileye taşırlar. Ebeveynler bu tarz düşünce kalıplarını yıkmadıkça çocuklarıyla sağlıklı bir iletişimi başlatamayacaklardır. Yapıcı iletişim yollarının bilincinde olmak, anneyle babanın mutlu bir aile yaratma çabalarına yardımcı olabilir. Bu iletişim tipi, özgüveni yüksek, birbiriyle yakın ilişki halinde anne baba rollerini beraberinde getirecektir.

Olumlu iletişim kalıplarında aktif dinleme, yargılamama, özgür bırakma, empati, direkt ve açık olma ve tutarlılık gibi kavramlar olmalıdır (Tony,1996). Aktif dinleme karşı tarafı anlamamıza ve karşı tarafta anlaşıldığı hissini uyandıran en önemli kavramlardan birisidir. Genelde aileler kendi iş yoğunluklarından ya da yaşadıkları yaşamdaki sıkıntılarından çocuklarına çok zaman ayıramazlar. Her çocuk 'anne beni dinler misin?' talebini her gün kullanmaktadır. Aslında ailelere dinlemeyi hatta aktif dinlemeyi öğretebilirsek çoğu sorunun ortaya çıkmadan müdahalesi de mümkün olabilmektedir. Aile içerisinde yaşanan konuşmalar ya da alınan kararlarda ailenin çocuğun fikrini alması ya da onunla açık bir şekilde düşündüklerini dile getirmeleri de çocuğun kendisine olan güvenini artırmaktadır. Doğrudan ve açık iletişim kendinizden emin olmanızı gerektirir. Aslında tüm aileler bu tip iletişim içinde olmayı amaç edinmelidir, çünkü bu tip iletişim ihtiyaçların ve duyguların ifade edilmesini ve karşılık almasını sağlar, özgüveni yükseltir, duygusal bağları güçlendirir (Tony, 1996).

Aile içindeki iletişimin artırılması için psikolojik danışmanlar sosyal çevrede ve okulda öğrencinin sorununun çözümünde aile ile birlikte çalışırsa daha çabuk doğruya ulaşacağının fakında olmalıdır. Aileleri bilgilendirici seminerler düzenlemek, ailelere yaşanan olaylar hakkında bilgiler vermek ve çocuğun yaşadığı ortamı ailenin güzelleştirebildiğini benimsetebilirsek çalışmalarımız daha faydalı olacaktır.